HEMŞİN PASTAHANESİNİN SON TEMSİLCİSİ NAİL ORHUN VEFAT ETTİ
Erzurum Şehir Tarihi'nin Cumhuriyet dönemi , ilginç nuanslarla doludur. O güne kadar pek rastlanmamış birçok Modern oluşum Erzincan Kapı- Hükümet konağı ı ekseninde sıralanan binalar ve buralarda yer alan işyerleri ile kendini gösterir . 1936 yılında açılan Doğu Pasta Salonu'nu da bunlardan biridir. Bu ticarethanenin son temsilcisi Nail Orhun bugün (30 Nisan 2009) rahmetli oldu. 73 yıllık bir ocak böylece hitam buldu.
Nail Orhun da aşağı yukarı bu yaşlardaydı. Ticarethanenin kurucusu olan Abdullah Orhun, ehl-i kıble, Kâmil bir Müslüman olarak pastanenin şehirle olan İslami bağlarını kuran kişiydi. Nail Orhun ise daha çok mürekkep yalamış takımına kültürel bağlar tesis etmiştir.
Geride bir evlat bırakmayan Nail Orhun'un ticarethanesini devam ettirecek aileden bir başkası var mıdır? Bilmiyorum.
Eğer yoksa demektir ki onu sadece Erzurum Şehir tarihi kayıtlarından hatırlayacağız.
Allah (c.c.) Rahmeti ile muamele etsin. Amin
Mustafa Çetin Baydar
Palandöken Gazetisi 1 Mayıs 2009
Erzurum'da 71 yıldan beri faaliyet gösteren ve 1995'te UNESCO tarafından ’Hoşgörü'ödülüne layık görülen Hemşin Pastanesi'nin sahibi 70 yaşındaki Nail Orhon, son yolculuğuna uğurlandı. Orhon'un cenazesi dün Lalapaşa Camisi'nde kılınan namazın ardından Asri Mezarlıkta toprağa verildi.Aile büyüklerinden teslim aldığı Hemşin Pastanesi bayrağını günümüze taşıyan Nail Orhon, ’hoşgörü abidesi' olarak tanınıyordu. Kendi elleriyle yaptığı dondurma, köpüklü ayran, mestinaz, sütlaç, muhallebi ve yoğurtlu yaprak dolmasını konuklarına ikram eden ve Nail Orhon, bir süreden beri rahatsızlığı nedeniyle tedavi görüyordu. Dadaş Sineması yakınındaki Hemşin Pastanesi'nin sahibi Orhon, önceki gün akşam saatlerinde yaşamını yitirdi. Evli olan, ancak çocuğu bulunmayan Orhon'un cenazesi dün ikindi namazını mütakip Lalapaşa Camisi'nde kılınan namazın ardından Asri Mezarlıkta toprağa verildi.
Orhun'un ceneza namazına Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Küçükler, bürokratlar, eski ve yeni siyasiler ile çok sayıda vatandaş katıldı.
Erzurum'a gelen tüm yerli ve yabancıların uğraması gereken yerler arasında gösterilen ve 1938 yılında kurulan Hemşin Pastanesi'nin duvarları, kuruluşundan günümüze kadar ziyaret eden ünlü siyasetçi, bürokrat, gazeteci, bilim ve iş adamlarının fotoğrafları ile dolu. Çok sayıda eski eşya, müzik aletleri, eski plakların bulunduğu mekanda, gündüzleri Türk müziği, geceleri ise canlı programlar yapılıyor. 1980'li yıllarda Erzurum caddelerinde fikir ayrılıklarından dolayı çatışan sağ ve sol görüşlü gençlerin, akşamları ise Hemşin Pastanesi'nde toplanıp ve çay içer sohbet etmeleri dikkat çekerdi. ’Askerler, öğrenciler aç kalmasınlar' diye, lokantaların çoğunlukla kapalı olduğu Erzurum'da Hemşin Pastanesi Ramazan Ayı'nda da 24 saat açık olmaya özen göstermesiyle bilinir.
Kuruluşundan beri dil, din, ırk, cinsiyet ayrımcılığı gütmeksizin insanlığa saygı duymayı, anlayış göstermeyi yaşatmak ve hoşgörüyü sürdürmek adına hizmet veren Hemşin Pastanesi'ne, bu özelliğiyle UNESCO tarafından 1995 yılında ’Hoşgörü' ödülü verilmişti.
NAİL ORHON
KİMDİR?
Nail Orhon, aslen Hemşinli'dir. Dedeleri Hemşin'den gelerek Erzurum'a yerleşmiştir. 1940 yılında Erzurum'da dünyaya gelen Nail Orhon'un babası Hüseyin Orhon "Hemşin" isimli küçücük bir pastane açmış. Babasından devraldığı pastaneyi geliştirip büyüten Nail Orhon, Cumhuriyet Caddesi'nde bulunan pastaneyi şehrin ileri gelenlerinin, üniversite gençlerinin, sanatçıların, düşünürlerin, şehri ziyaret edenlerin uğrak yeri haline getirmiştir. Nail Orhon babasının kurduğu bu pastane ile Erzurum'a büyük bir kültür hizmeti vermiştir. Erzurum Kültürünü bu günlere taşıyacak insanlara ev sahipliği etmiştir. Nail Orhon, 70 yaşında hayata veda etti.
Nail Orhon'un ardından!...
Esat BİNDESEN
OKUNMA : 3 GÜNCELLEME : 01.05.2009 11:09:40
Yüreği mangal gibiydi...
Hoşgörü asınla onun yaradılışındaydı, yapısındaydı.
Allah onu "Hoşgörülü bir insan" olarak yaratmıştı.
Çocukla çocuk,
Büyükle büyük,
Garibanla gariban olurdu.
Yöresel ifadeyle derdi ki,
"Canı az olmayın. İnsanları olduğu gibi kabul edin. Yüreğinizi geniş tutun.
Yüreğinizin kapılarını ardına kadar açın"
Erzurum, Nail Orhon'unu kaybetti.
Allah mekanını cennet etsin.
Gönül adamıydı,
Onun gönlü hiç dar olmadı,
Kimseyi hakir görmedi,
Kimseye yukarılardan bakmadı.
Sevgiyi, hoşgörüyü sürekli birinci planda tuttu. Onun pastanesi vardı ama amaç para kazanmak değildi.
1938 yılından bugüne kadar Hemşin Pastanesi hiç çizgisini değiştirmedi.
Garibanların mekanı,
Öğrencilerin para pul düşünmeden rahatlıkla oturacağı, dinleneceği, ders
çalışacağı sınıf oldu.
Yeri geldi o mekanda fikirler tartışıldı,
Yeri geldi yazar çizerlere şehirle ilgili fikir dağıtılan mekan halini aldı.
Yerli ve yabancıların adeta uğraması gereken yerler arasında bulundu.
Pastaneye adım atanları Nail Orhon sevgi ile karşılardı, saygı ile uğurlardı.
Herkesle kısa sürede çok iyi diyaloglar kurardı.
Seçilenlerin,
Bakanların,
Üst bürokratların da mekanı gibiydi Hemşin Pastanesi.
Pastaneye gidenler,
Duvarlarında kuruluşundan bugüne kadar ziyaret edenlerin
(siyasetçi, bürokrat, gazeteci, bilim ve iş adamlarının) fotoğraflarını görürler.
Nail Orhon gariban babasıydı.
Yoksul öğrencilere harçlık verir,
Kimsesizlerin yanında yer alırdı.
Bugün Vali, Genel Müdür, Bilim Adamı olmuş birçok kişi o günleri unutmaz
Nail Orhon'u ziyaret ederdi, saygı gösterirlerdi.
Dedim ya,
Hemşin Pastanesi para kazanmak amacıyla kurulmuş bir mekan değildi.
Oturanlara, bir şeyler yiyip içenlere çıkarken "hesap" sorulmazdı.
Ancak ,
Kişi "Borcumuz ne kadar" demedikçe hesap istenmez, para alınmazdı.
Bir olay anlatmıştı Nail Orhon Amca.
Şimdi onu hatırlıyorum,
Bir gün askerin biri pastaneden içeri girmiş. Ürkek bakışlarıyla çevreye bakıyormuş.
Nail amca "Hayırdır evlat" demiş.
Asker, "izine gidecektim. Bankaya vardım ailem para gönderecekti. Hesapta para
yok dediler. Ben şimdi ne yapacağım"
Nail Amca, "Hele gel otur, üşümüşsün. Karnını bir doyur, çayını iç. Allah kerimdir"
demiş.
Sonra Nail Amca, askerin biletini almış, cebine de harçlığını koymuş ve göndermiş memleketine.
Ne isim almış,
Ne de adres.
Asker izinden dönmüş ve jet hızıyla doğru Nail amcasının yanına gelmiş.
Elini öpmüş,
Onun için harcadığı para ne kadarsa onu takdim etmek istemiş.
Ama asker bilmiyor ki onun hoşgörü ve gönül adamı olduğunu...
Nail Amca her zamanki gibi kendine yakışanı yapmış.
Ve demiş ki,
"Yavrum sende benim çocuğumsun. Amcan harçlık vermiş. Bunda ne var.
O parayı koy cebine ve git vatan görevini tamamla"
Bu Nail Orhon'un gerçeklerinden birisiydi.
Nail Orhon, para babası ve zengin bir adam da değildi.
Ne diyelim,
Allah mekanını cennet etsin......
.