1 Âşık/sanatkârların aruzla yazmış oldukları türlerden biri olan satranç, aruz ölçüsünün “müfte'ilün müfte'ilün müfte'ilün müfte'ilün” kalıbıyla yazılan şiirlere veya musammat/içkafiyeli gazellere verilen addır. Özel bir ezgi eşliğinde okunan satrançlar gazel biçiminde yazılırlar. 19. yüzyıldan önce satranca rastlanmaz dense de nadir örnekleri vardır. Satranç, genellikle 16'lı musammat beyitli ve her beyitten bir bent oluşturulan bir şekildir. Her musammat parçanın hecesi sekizdir. Satrancın kafiye örgüsü xa xa xa xa olup, musammat mısralar alt alta yazıldığında dörtlük haline gelir ve kafiye şeması, abab cccb dddb şekline dönüşür. Şatranç olarak da adlandırılan satrancın hece ölçüsü ile yazılmış olduğunu ileri süren Ahmet Talat Onay satranç örneğinin çok az olduğunu da belirtmektedir. Metin Özarslan - 19/11/2013 - 17:39 - |