Misakı milli Tam Metin

Tarih milletlerin hafızasıdır. Nasıl hafızasın kaybeden bir insan dostunu düşmanını tanıyamaz ise hafızsını kaybeden, yani tarihine sırt çeviren milletlerde aynen hafızasız yaşayan bir in an gibidir.

Çok eskilere, tarihin derinliklerin gitmeye gerek yok. Yakın tarihimizi bile bilmiyoruz. Önümüze konulan ve adına tarih denilen safsatalarla yeni nesillerin kafaları karıştırılmaktadır.İnsanlar gerçek tarihle yüz yüze gelince şok geçirmektedirler. Haklıdırlar zira gerçek tarih ve o tarihi yazan gerçek kahramanlar nesillerin gözünden titizlikle saklanmaktadır.

Gündemden düşmeyen, sık sık konuşmalarda referans olarak sözü edilen "misakı milli" konusunda kaç kişi gerçeğe uygun bir bilgi ve birikime sahiptir? Elbette öncelikle konu tarihçilere ait bir görev ama entelektüel bir insanın misakı milli konusunda asgari düzeydebir bilgiye sahip olması gerekmektedir.

Misakı milli nedir? Konu hakkında hayli araştırma yapılmış ve kitap yayınlanmış bulunmaktadır. Ama en iyisi ilk el kaynaklardan bilgilerimizi tazeleyelim.

İstanbul'da Meclisi Mebusanın 28 Kânunusani 1336 (10 Şubat 1920) tarihinde kabul ve ilan ettiği kanun metnidir.

Karar metninin başlangıç bölümünde şöyle denilmektedir:

"Osmanlı Mebuslar Meclisi üyeleri, yapılacak fedakârlığın en son mertebesine göre hazırlanan aşağıdaki esaslarla, devletimizin istiklâlini ve milletimizin sulh ve sükûna kavuşabilmesi, bunlar gerçekleşmeden Osmanlı saltanatı ve cemiyetinin varlığı ile devâmının imkânsızlığını, hep birlikte kabul ve tasdik etmişlerdir."

Misaki milli Maddelerinin metni :

Birinci Madde- Devlet-i Osmaniye'nin münhas¨ran Arap ekseriyetiyle meskun olup 30Teşrin-i evvel 1918 tarihli mütarekenin hin-i akdinde muhasım orduların işgali altında kalan aksamının mukadderatı, ahalisinin serbestçe beyan edecekleri araya tevfikan tayin edilmek lazım geleceğinden, mezkur hattı mütareke dahilinde dinen,aslen müttehit ve yekdigerine karşı hürmet-i mütekabile ve fedakârlık hissiyatıyla meşhun ve hukukuku irkıyye ve içtimaiyeleriyle şeriati muhitalarına tamamıyla riayetkâr, Osmanlı islâm ekseriyetiyle meskun bulunan aksamının Heyet-i Mecmuası ha-kikaten veya hükmen hiçbir sebeple tefrik kabul etmez bir küldür.

İkinci Madde- Ahalisi ilk serbest kaldıkları zamanda arayı ammeleriyle Anavatana iltihak etmiş olan Elviye-i Selase için ledelicap tekrar serbestçe ara-yı müracaat edilmesini kabul ederiz.

Üçüncü Madde- Türkiye sulhüne talik edilen Garbî Trakya vaziyet-i hukukiyesinin tespiti de sekenesinin kemali hürriyetle beyan edecekleri araya tebian vaki olmalıdır.

Dördüncü Madde- Makarrı Hilafet-i İslâmiye ve Payitahtı Saltanatı Seniyye ve Merkez-i Hükümet-i Osmaniye olan İstanbul şehri ile Marmara denizinin emniyeti hertürlü halelden masun olmalıdır. Bu esas mahfuz kalmak şartıyla Akdeniz ve Karadeniz Boğazlarının ticaret ve münakalat-ı âleme küşadı hakkında, bizimle sair bil-umum alakadar devletlerin müttefikan verecekleri karar muteberdir.

Beinci Madde- Düvilu itilafiye ile muhasımlar¨ıve bazı müşarikleri arasında takarrür eden esasat-ı ahdiye dairesinde ekalliyetlerin hukuku-memalik-i mütecaviredeki Müslüman ahalinin de aynı hukuktan istifade etmeleri ümniyesiyle tarafımızdan teyit ve temin edilecektir.

Altıncı Madde- Millî ve iktisadî inkışafatımız daire-i imkâna girmek ve daha asrî bir idare-i muntazama şeklinde tedvir-i umura muvaffak olabilmek için, her devlet gibi bizim de temin-i esbap isbabı inkiâfatımzda istiklâl ve serbesti-i tamme mazhar olmamız ussülesas-ı hayat ve bekamızdır.

Bu sebeple siyasî, adlî, malî ve sair inkışafatımıza mani kuyuda muhalifiz.

Tahakkuk edecek düyunatımızın şeraiti tesviyesi de bu esasata mugayir olmayacaktır

28 Kanunusani 1336,MMZC, D: 4, C. I, s. 144-145

Misaki milli yi yeniden okurken iki hususu göz ardı etmemek lazım: bir; misakı milliyi Osmanlı Meclisi Mebusan tarafından kabul etmiştir. İki, misakı milli ile çizilen hudutlardan hangi vilayetler bugün misakı milli hudutları dışında ve ne zaman misakı milli hudutları dışına çıkarılmıştır.

İhtiyaç halinde elinizin altında bulunması dileği ile.

Anlamakta zorluk çekenler için sadeleştirilmiş metin aşağıya alınmıştır:

1.Osmanlı Devleti'nin yalnız Arap çoğunluğunun yaad-ı ve 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi'nin yapılması sırasında düşman ordularının işgali altında kalan kısımlarının geleceği, halkının serbestçe bildirecekleri oylara göre belirlenmek gerekeceğinden adı geçen antlaşmanın i-çinde din, anlay¨ ve amaç bak¨m¨ndan birlemi ve birbirlerine karşılıklı saygı ve fedakârlık duygularıyla dolu ırkî ve sosyal haklarıyla çevre artla-rına bütünüyle saygılı Osmanlı- İslâm çoğunluğunun oturduğu kısımların hepsi gerçekten veya hükme bağlı olarak hiçbir sebeple parçalanamaz bir bütündür.

2.Halkı ilk serbest kaldıkları zamanda halkın oylarıyla anayurda katılımı olan üç sancak (Kars, Ardahan, Batum) için gerektiğinde tekrar serbestçe halkın oylarına başvurulmasını kabul ederiz.

3.Türkiye barıına ertelenen Batı Trakya'nın hukukî durumunun tespiti de oturanların tam bir hürriyetle bildirecekleri oylara bağlı kalarak yapılmalıdır.

4.İslâm Halifeliğinin, Osmanlı saltanat ve hükümetinin merkezi olan İstanbul şehriyle Marmara denizinin güvenliğii her türlü zarardan korunmuşolmalıdır. Bu esas saklı kalmak şartıyla Akdeniz ve Karadeniz Boğazlaranın dünya ticaret ve ulaştırmasına açılması hakkında bizimle öteki bütün ilgili devletlerin ortaklaşa verecekleri karar geçerlidir.

5.İtilâf Devletleri ve bazı ortakları arasında kararlaştırılan anlama esaslarına göre azınlıkların hakları komşu ülkelerdeki Müslüman halkın aynıkaynaklardan faydalanmaları ümidiyle tarafımızdan teyit ve temin edilecektir.

6.Millî ve ekonomik gelişmelerimizi sağlamak devlet işlerini günün

kaidelerine uygun yönetimle çevirmeyi başarabilmek için her devlet gibi

tam bağımsızlığa ve hürriyete sahip olmamız, yaşama ve varlığımızın teme-

lidir. Bu yüzden siyaset, adalet, maliye alanları ile öteki alanlarda gelime-

mize engel olan baların karşısındayız. Ortaya çıkacak devlet borçlarımızın

ödeme şartları da bu esasa aykırı olmayacaktır (28 Ocak 1920)

kaynak:

DIŞİLERİ BAKANLIĞI

Ktym Bürosu Yunan İşleri Şubesi yayını

1966

.