Özellikle 1950 ve 60'lı yıllarda Erzurumca'ya Erzurumlular tarafından dahi konuşulması ayıp-çirkin olan bir iletişim aracı olarak bakılmış. Maziden gelen seslere kulak verdiğimizde bu durum tüm çıplaklığıyla karşımıza çıkmaktadır! O yılların bazı gül-geç'leri yani sözumona fıkraları da bu acınası hali iyice gözler önüne sermekte...Yok efendim, Erzurumlu'nun biri İstanbul'da bir ahbabıyla karşılaşmış da,"Gidiyoruz geliyoruz,sizi evde bulamirıh" demiş,hah hah hah!
Tek Parti sultasından çok önceye, askerimizi Allahuekber dağlarına gömen İttihat ve Terakki eşkiyalığının,komik, dandik devrimciliğine kadar uzanan hasta bir ruh hali,yakın bir geçmişe kadar kendi dilinden,kendi yüzünden, öz kültüründen kaçıp,tek tip insana yamanmaya itmişse Erzurumluyu,bunda şaşılacak ne vardır? İşte o hasta teslim oluşa, başı dimdik bir yanıt: Erzurumca dili ve Erzurumluca hayatı bin yıl sonrakilere anlatmaya hazırlanan ESAS; Erzurum Sanal Ansiklopedik Sözlüğü.