İşte Erzurum kimliği bahsinde en müşahhas hükümlere bizleri götürecek bir çalışma alanı. Bu bahsi biran önce açmamızın sebebi Cumhur Seval- Semih Yetimoğlu ikilisinin Erzurum'da tiyatro zemini üzerinde yaptıkları arayışlar olmuştur. Tarihi dönemlerin Erzurumlu tip ve karakterleri kimlerdir. Nasıl tasnif edilebilir, tarihi devirler tip vekarakterleri ile nasıl bir toplu yoruma tabi tutulabilir. Bu konuyu hayal edecek seviyede Erzurum Kültür Tarihi aşinalarımız dahi iki elin parmaklarını geçmiyor. Dolayısıyla misalleri tip ve karakter labaratuarımızın en canlı, en bildik ve göz önünde bir örneği olan günümüzden vererek "Erzurum'un Tipleri ve Karakterleri" konusunun ufkunda neler olacağını anlatmak istiyorum.

Erzurum'un Milliyetçi (Ülkücü) tipleri:
Önce "Tip"i tarif edelim: "Tip"in klasik tariflerinden biri de şudur:Genellikle tek özelliğin hakim olduğu dengesiz, karikatürleşmiş bir kimlik.

Bu bağlamda bir tasnif denemesi:

1. Dindar Milliyetçi Ülkücü Tipler
Önemli bir bölümü BBP'de bulunmakla beraber MHP içinde de haylice yekun tutar. Zaman zaman bu tipler Refah Partisi içinde de belirebilir. Kitle partilerinde "özenti" olarak bolca bulunur. Tip özelliklerini en çok sergiledikleri yerler, siyasi tartışmalar, sokak hareketleridir.

2.Kemalist Ülkücü Tipler
Tek Parti dönemine öncülük etmiş Eski CHP'li aileler ile siyasi polise yakın duran zeminlerin eşhası bu tiplerin fideliğidir. Örgütlü hareketleri ile dikkati çekerler.

3.Turancı Ülkücü Tipler
Jöntürk ideolojisinin tesirine girdikten sonra bu itikadını asla bozmayan daha da güçlendiren devam ettiren; İttihat Terakkinin bütün icraatlarını kutsayan bir zeminde doğmuş bu tipler bir manada MHP hareketinin derinliksiz sembol motorlarıdır. Kemalist Ülkücü Tipler ile kızılelme koalisyonu bahsinde ortak paydada buluşma özellikleri vardır.

4.Ağabey gözetimi altında güya kendini davaya adamış vurucu Tipler.
İşsiz güçsüz takımında bir informel meslek olarak ortaya çıkan bu tipler istihdam edildikleri yerlere göre fonksiyonlar icra ederler Onlara, kimi bir yerel gazetenin başında, kimi bir üniversitenin en yüksek makamında, kimi bir mafyoz kuvvetin mutfağında raslayabilirsiniz.

Bu tasnif bir miktar daha detaylandırılbilirse de sırp bir örnek olması itibarıyla buna gerek yok.

Tiplerin çözümlenmesi bu tiplerin neşet ettiği "karakter"lerin tahlili ile mümkündür.

Bir ikinci örneği de Erzurumlu namizaç tipleri sıralayarak verelim.

Namizaç'tan kastettiğimiz şehir tabanı ile sürekli olarak çatışan iletişim kuramayan tiplerdir.

1.Dik ossuruk tipi
Gruruna düşkünlük bu tipin temel karakteri. Bu tiplerle iletişim kurmanın tek yolu onun gururunu övmektir .

2.Ukala dümbeleği Tipi
Malumatfuruşluk bu tipin hastalık sebebi.
ıvır zıvır bilgilerinde bir malumat değeri bulur vasatı uygun bulduğunda yumurtlar

3.Asalet budalası tipi
Şehir aristokrasisine mensuplar arasından çıkar. Kendine denk statüler arar, bulamayınca şehirle çatışır.
Zira hakikati taşidiği asaletli aile kanı kile temsil ettiğine takıntılıdır.

4.Hastalık Hastası Tipi
Bu tipi çıldırtan söylem kendisine "filan ağa filan bey haydi bugün iyi gözüküyorsun, hastalığın geçti" denmesidir. Oysa hastalık hastası tipi bunun aksinin söylenmesini bekler. O iyi değildir mizacı bu yüzden bozuktur.