TURİZM VE ERZURUM

TURİZM
Turistik yerler

Palandöken kayak merkezi:
Palandöken Kayak Merkezi: İl merkezinin 5 km güneyindedir.
Dünyanın en uzun ve dik kayak pistleri arasında yer alır. Telesiyej uzunluğu 3 bin 237 m'dir. Başlangıç yeriyle varış noktası arasındaki yükseklik farkı 1.000 m olan Palandöken'de oteller ve lokantalar vardır. Dağda kayak mevsimi, aralık başından nisan sonuna kadar sürer.
Türkiye'de kış turizmi bu güne kadar yaygınlık kazanamamış. Ancak belli zümrelerin hobisi haline gelmiştir. Oysa turizmi çeşitlendirme gibi politikaların uygulamaya konulmasında ülkemizin kış turizmine oldukça uygun alanlara sahip olması nedeniyle zorluk çekilmemelidir. Halen Doğu Anadolu Bölgesi'nde Erzurum, Erzincan, Sarıkamış, Bitlis ve Bingöl'de kış turizmi potansiyelinin olduğu yukarıdaki kriterler
çerçevesinde tesbit edilmiştir. Türkiye'de kış turizmi için yapılan ilk ciddi ve kapsamlı Erzurum-Palandöken Kış Sporları ve Turizm Mıaster Plan Çalışması, bu alanda yapılacak çalışmalara anahtar olabilecek nitelikte görünmektedir. Çalışma Erzurum'un faktör yapısı itibariyli imtiyazlı bir bölge olarak değerlendirmekte ve Palandökenler'in fonksiyonel kış sporlarına uygun uluslararası nitelikte olabilecek şekilde tansimini ön görmektedir.
Erzurum ve Palandöken Dağları çerçevesinde değerlendirildiğinde ülke düzeyinde kitle sporu turizminin birlikte geliştirilebileği doğal kaynak özelliğini, ilin taşıdığı tespit edilmiştir. Türkiye'nin kış turizminin gelişmesine fırsat veren çok uygun yöreleri olmasına rağmen bu özellik son yıllara kadar yeterli ilgiyi görmemiş ve değer kazanmamıştır. Ancak sınırlı da olsa Bursa- Uludağ turizmi hizmet eden bir konuma gelmiştir.
1991 DPT Müsteşarlığı'nca uluslararası bir konsorsiyuma hazırlatılan Kış Turizmi Master Planı çerçevesinde mevcut kış sporu imkanları, kayak merkezleri ile birlikti incelenerek bir veri tabanı oluşturulmaya çalışması bu anlamda çok ciddi bir yaklaşım olmuştur. Planadöken dağları üzerinde yapılan kış sporları ve turizmi geliştirme planlama çalışmaları, Türkiye'de ilk olarak bu sahada ayrıntılı araştırma raporları ve bilgisayar destekli planlama tasarımları ile diğer kış turizm merkezleri için örnek olabilecek verileri içermektedir. Türkiye'de kayak sporu pazarı hakkında, pazarın büyüklüğü ya da
özelliklerine ilişkin istatistiki bilgiler oldukça sınırlıdır. 1985- 1990 mevsiminde 195 bini kayakçı, 44 bini de kayakçı olmayan toplam 239 bin kişinin kayak merkezlerine seyahat ettiği tespit edilmiştir.
Palandöken dağları, Erzurum'un güneyinde yer alır ve doğu- batı yönünde uzanır. Dağların yükseltileri tabanda 2000 m'den başlayarak 3176 m'ye kadar çıkar. Tüm dağ sırası, korunaklı vadiler ve
ağaçlandırma alanları dışında çoraktır. Bozkır ve çalılar genelde bitki örtüsünü oluştururlar. Erozyonun yüksek olması sonucu, dik yamaçların aniden beliren düzlüklerle karıştığı bir topografik yapı ortaya çıkmıştır. Daha da yukarılara çıktıkça topoğrafya, geniş çanaklar ve koni şekilli doruklarla nitelik değiştirir.
Erzurum- Palandöken kayak merkezi arazi kullanım ve mekansal planlaması konusunda yapılan çalışmalar alanın doğal ve fiziksel koşulların incelenmesiyle başlamıştır. Bu aşamada çevresel faktörler
yükselti analizleri, düşüş hattı analizleri, eğitim oranları ve pist bölümlenmesi ayrıntılarına gidilerek incelemelerin sonuçları bir araya getirilmiş sonuçta Erzurum-Palandöken dağlarında üç bölgede kayak
sporuna en uygun alanlar olarak tespit edilmiştir.
Bu bölgede tespit edilen üç alan uluslararası kayak merkezi geliştirmek üzere potansiyeli belirlenecek alanlar olarak tanımlanmıştır.
Projede, üç alan üzerinde gün toplam 32 bin kişinin kayak yapabileceği, uluslararası yarışmalar hata kış olimpiyatlarının düzenlenebileceği, 6 bin kişinin doğuradan istihdam edilebileceği öngürülmektedir. Bunlar Erzurum Boğazı, Gez Yaylası, konaklı alt bölgeleridir. Erzurum'da kış dönemi altı aydan uzun bir süreyi kapsamakta olup Kasım ayında düşen sıcaklık ancak nisan ayında artmaya başlamaktadır. Kar yağışlı günler kasım ayında başlamakta ve mayıs ayına kadar sürmektedir. En fazla kar yağıışı Ocak ayında görülmektedir. İl'de en yüksek kar örtüsü şubat ayında oluşmaktadır.
(100 cm'yi geçmektedir) Erzurum'da ekim, mayıs ayları arasındaki sekiz aylık süre kış ve kayak turizmi açısından uygun bir ortam meydana getirmektedir. Erzurum'da hali hazırda 4 adet turistik otel kış turizmi için hizmet vermektedir. Bunlar; Dedeman Otel, Plan Otel, Kardelen Otel ve Polat Otel'dir. Bu oteller 4 ve 5 yıldızlı otel olarak müşterilerine hizmet vermektedir. Otel yöneticileri kış aylarında turistleri Erzurum'a çekebilmek için önemli organizasyonlar yapmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Erzurum'da ki bu otellerin sayısının 9'u ardından ise 15'i bulması planlanmaktadır.
Erzurum Arkeoloji Müzesi:
Erzurum ve çevresinden derlenmiş arkeolojik eserler sergilenmektedir. Müzede Bakırtaş Çağı'na ait çeşitli seramikler, Urartu eserleri, Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma seramikler, takılar, sikkeler ve çeşitli eşyalar vardır. Erzurum ve çevresinde yapılan katliamlara ait (özellikle Yanıkdere katliamı) fotoğraf ve çeşitli belgelerde sergilenmektedir.
Paşapınar:
Pasinler yolu üzerinde, Erzurum'a 6 km uzaklıktadır. Çevresi ağaçlarla kaplı olan yörede birçok pınar vardır.

Tortum Gölü:
Erzurum'un kuzeyinde, Artvin yolu üzerindedir. Doğal güzelliğiyle insanları çeken bir dinlenme yeridir. Gölün uzunluğu 8 km, genişliği 1 km'dir.
Oltu:
Erzurum'un 95 km. kuzeyinde yer alan kentte tarihi bir kale vardır. Buradaki yataklardan çıkarılan siyah oltu taşından çeşitli süs eşyaları, takılar yapılır.

Dumlu Dağı Yaylası:
Erzurum'un 33 km. kuzeyindeki Dumlu Dağı üzerinde bir yayladır. Su kaynakları ve temiz havasıyla tanınır.
İçme ve kaplıcalar

Erzurum'un zengin su kaynakları yeterince değerlendirilememektedir.
İldeki şifalı su kaynaklarından bazıları şunlardır: Meman, Hölenk, Kiğı Kaplıcaları, Sivritepe, İncilköy, Çorak, Ovaçevirme, Haramiköy maden suları, Hamzan, Göçeoğlan Kaplıcaları, Erzurum, Aktaş köyü, Çiftlik köyü, Karacaviran, Karaderbent, İşekilyas maden suları.
Ilıca Kaplıcası: İl merkezine 18 km uzaklıktadır. Klorür, bikarbonat, sodyum, karbondioksit, arsenik ve bromür içeren sular, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi ve şeker hastalıklarına iyi gelir.
Havuzlar, banyolar ve turist otel faaliyet göstermektedir.
Deli Çermik Kaplıcası: İl merkezine 60 km uzaklıktaki Köprüköy'de dir. Coşkun kaynayan suyundan dolayı halk arasında Deli Çermik adını almıştır. Özellikle kaplıcanın çamuru çok çeşitli hastalıklara iyi gelmektedir. Erzurum'dan her yarım saatte bir otobüs veya minibüs bulmak mümkündür.
Pasinler Kaplıcası: İl merkezine 43 km uzaklıktadır. Tuzlu,
bikarbonatlı, alkalin ve toprak alkalin, termal olan sular, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi metabolizma hastalıklarına ve diabete iyi gelir. Kaynağın çevresinde turistik tesislerle, banyolar vardır.
Akdağ Kaplıcası: İl merkezine 28 km uzaklıktadır. Mide, bağırsak, karaciğer, safrakesesi ve şeker hastalıklarına iyi gelen sular, bikarbonat, klorür, sodyum, magnezyum ve bromürlüdür.