ERZURUM SPOR ALT YAPISI VE TARİHÇE

ERZURUM'DA SPOR / TARİHÇE VE ALT YAPI

Erzurum'da kayak, güreş, cirit, atıcılık ve avcılık uzun yıllar önce yapılmaya başlanan sporlardır. Modern sporlar ise 1938'de Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüğü'nün kurulmasıyla gelişmeye başladı.
1947'de kurulan Demirspor, 1945'te kurulan Dağcılık, 1947 ve 1948 yılarında kurulan Palandöken ve 12 Mart, daha sonra yeniden yapılanıp TEK 12 Mart adını aldı ve 3. Lig'e yükseldi. İlin adını taşıyan ve kuruluşunun üçüncü yılı olan 1970'te 3. Lig'e alınan Erzurumspor 1972- 1973 sezonunda grup birincisi olarak 2. Lig'e yükseldi. Daha sonra küme düşen Erzurumspor 1978-1979 sezonunda
yeniden 3. Lig şampiyonu olup 2. Lig'e yükseldi. 1997-1998 sezonunda da 1. Türkiye Ligi'ne çıkma başarısını gösterdi.
Cirit Erzurum'da hep ilgi gören spor dallarındandır. İlde 10 bin kişilik bir cirit alanının bulunması ve çevre illerle deplasmanlı müsabakalar yapılması, cirite ilginin azalmasını önlemektedir.
Doğa koşullarının elverişli olması ve teknik düzenlemelerin yeterli sayılabilecek düzeyde bulunması, Erzurum'da kaynağın en sevilen spor dalı olmasını sağladı. Palandöken'in, sekiz ay boyunca kârlı
kalması, bu sporun sürekli yapılmasına olanak sağlamaktadır. Erzurum'da 45'i bayan, 160'si erkek 205 lisanslı kayakçı vardır. Bunların çoğu Uludağ'da kayak öğretmenliği yapmaktadır. Kayak Milli
Takımımız'ın kaptanlarından Atakan Alaftargil, Erzurumlu'dur. İlde basketbol ve voleybol da yoğun ilgi görür. İki branşta da yerel lig karşılaşmaları yapılmaktadır.
Dağcılık da kayakla birlikte gelişen bir spor dalıdır. Erzurumlu dağcılar Palandöken'in yanı sıra Cilo, Ağrı, Kaçkarlar ve Alacadağ'a tırmanmaktadır. Karakucak görüşlerinin yanı sıra 1970'ten sonra
minder güreşi de ilgi görmeye başladı. Erzurum'da her yıl kutlanan Kongre Şenlikleri'nde karakucak güreşler yapılmaktadır.
Cirit Erzurum'da hep ilgi gören spor dallarındandır. İlde 10 bin kişilik bir cirit alanının bulunması ve çevre illerle deplasmanlı müsabakalar yapılması, cirite ilginin azalmasını önlemektedir.
Doğa koşullarının elverişli olması ve teknik düzenlemelerin yeterli sayılabilecek düzeyde bulunması, Erzurum'da kaynağın en sevilen spor dalı olmasını sağladı. Palandöken'in, sekiz ay boyunca kârlı kalması, bu sporun sürekli yapılmasına olanak sağlamaktadır. Erzurum'da 20'si baya, 120'si erkek 140 lisanslı kayakçı vardır. Bunların çoğu Uludağ'da kayak öğretmenliği yapmaktadır. Kayak Milli Takımımız'ın kaptanlarından Murat Tosun Erzurumlu'dur.
İlde basketbol ve voleybol da yoğun ilgi görür. İki branşta da yerel lig karşılaşmaları yapılmaktadır. İlde 1978'de 262 voleybolcu, 253 basketbolcu vardı. Bu sayılar 1990'da 473 ve 224 olmuştur.
Dağcılık da kayakla birlikte gelişen bir spor dalıdır. Erzurumlu dağcılar Palandöken'in yanı sıra Cilo, Ağrı, Kaçkarlar ve Alacadağ'a tırmanmaktadır. Yörede 6 bayan 14 erkek dağcı vardır.
Karakucak görüşlerinin yanı sıra 1970'ten sonra minder güreşi de ilgi görmeye başladı. Erzurum'da her yıl kutlanan Kongre Şenlikleri'nde karakucak güreşler yapılmaktadır. İlde 1978'de 215 olan güreşçi sayısı göçler nedeniyle 1990'da 190'a indi. Merkezde Güreş Eğitim Merkezi'nin yapımı sürmektedir. 1964 Balkan Şampiyonası'nda
63 kiloda altın madalya kazanan ve dünya ikincisi olan Nihat Kabanlı Erzurum doğumludur.
Kapalı havuzun yapılmasıyla yüzme de ilgi görmeye başladı. İlde 5 bayan, 15 erkek olmak üzere 20 lisanslı yüzücü vardır.
Erzurum'da en yaygın spor dallarından biri de bokstur. Ama boksörlerin başka illere gitmesiyle 1978'de 191 olan boksör sayısı 1990'da 75'e düştü. Balkan ikinciliğini ve üçüncülüğünü kazanan Türkiye şampiyonu Hikmet Özen, Akdeniz Oyunları ve Balkan ikincisi Nazif Kuran, Türkiye şampiyonu milli boksörümüz Selami Karakelle ve Halis Polat Erzurum doğumlu boksörlerdir.

Tesisler
Merkezde 25.000 kişilik Cemal Gürsel Stadyumu, 6 bin 500 kişilik kapalı spor salonu, bin kişilik spor salonu, 2 bin 500 kişilik ikinci spor salonu, 250 kişilik ve 25 metrelik kapalı yüzme havuzu, 10bin kişilik cirit alanı; Palandöken Kayakevi ve tele siyej, sporcu kamp tesisi; Boğaz Palandöken Kayakevi, Kiremitlik Kayakevi, güreş eğitim merkezi (yapımı sürüyor); Aşkale, Hınıs, Horasan'da yapımı süren 500'er kişilik spor salonu; Pasinler'de futbol sahası; Oltu'da 500 kişilik antrenman salonu vardır.

ERZURUMSPOR
EDönemin Belediye Başkanı Hilmi Nalbantoğlu ve birkaç arkadaşının girişimleri ile 1968 yılı ortalarında kurulan Erzurumspor Müteşebbüs Heyeti'nin çalışmaları sonucu, 1956 yılında kurulan Aziziye
Gençlikspor'un 11 Aralık 1968 tarihinde yapılan kongresinde ismi değişerek Erzurumspor oldu. Daha sonra ise Suspor'la birleşerek özel müsabakalara iştirak etmeye başladı. Yapılan tüzük değişikliği ile ilk resmi yönetim kurulunuda oluşturan Erzurumspor'un Türkiye Ligi'ne alınması için çeşitli çalışmalar başlatıldı. Bu çalışmalar sonunda dönemin Başbakanı Süleyman Demirel ve Beden Terbiyesi (Gençlik ve Spor) Genel Müdürü Ulvi Yenal'ın emirleri doğrultusunda Erzurumspor Türkiye 3. Futbol Ligi'ne alındı. 1972-1973 futbol sezonunda namağlup olarak Türkiye 2. futbol Ligi'ne çıkan Erzurumspor, 2 sezon aradan sonra tekrar 3. lige düştü. 1978-1979 futbol sezonunda tekrar 2. Türkiye Futbol Ligi'ne çıkmayı başardı. Erzurumspor, 1997- 1998 futbol sezonunda ise play- off maçlarında şampiyon olarak Türkiye 1. Futbol Ligi'ne yükseldi. 3 sezondur birinci ligde mücadele eden Erzurumspor, mütevazi kadrosuyla kendisine yer edinmeye çalışıyor.
1973-1974 sezonunda, 2. Lig'de başarılı olamayan Erzurumspor, tekrar 3. Lig'e düşmüştür. 1978-1979 sezonunda, 3. Lig yeşil grupte Şampiyon olan, Erzurumspor, 1997 yılına kadar burada mücadelesini sürdürmüş, 1997 yılında 2. Lig Şampiyonu olarak, Türkiye 1.Futbol Ligine yükselmiştir. 1999-2000 sezonu Erzurumspor'un 1.Lig'deki ikinci sezonudur.
Erzurumspor'da Başkanlık Yapanlar ve Başkanlık Dönemleri:
Hilmi Nalbantoğlu 6.1.1968-26.11970'e 2 dönem
Ali Sırrı Kuşkay 27.1.1970-30.1.1971'e 1 dönem
Raci Karakaş 11.4.1971-6.7.1973'e 2 dönem
Gürbüs Yurdalan 7.7.1973-27.4.1974'e 1. Dönem vekaleten
Hulusi Sevin 28.4.1974-1.3.11979'a 2 Dönem
İbrahim polat 2.3.1976-9.4.1977'ye 1. Dönem
Gıyasettin Yüksel 1977, 79, 80,84, 97, 92, 93 9 dönem
Ömer Engin (Çavuşoğlu) 19.6.1982'ye 2 dönem
Ünal Topçu 20.6.1982-09.8.1982'ye iki ay
Necati Güllülü 20.1.1985-14.5.1989'a 4 dönem
Temel Osmanoğaoğlu 18.9.1988-07.1.1989'a 5 ay
Hamza Cimilli 24.1.1993-06.1.1996'ya 2 Dönem
Cemal Polat 07.1.1996 halen devam ediyor
Teknik Kadro
Sadettin Tekelioğlu Teknik Direktör
Fethi Türkoğlu Antrenör
Nected Gümüşenek Kaleci Antrenörü
SPOR TESİSLERİ:
3 Temmuz Stadyumu: 1950 yılında şehir merkezinde Nenehatun Kız lisesi'nin arkasında tel örgü ihatalı, 6500 kişi kapasiteli, dolgu tribünlü ve toprak zeminli olarak kurulan 3 Temmuz Stadyumu,
geçmişten günümüze kadar amatör futbol ve atletizm sporuna hizmet vermektedir.
Şehir Spor Salonu: 1959 yılında Cumhuriyet Caddesi'nde 1000 kişilik bir spor salonu olarak hizmete girmiş ve salon sporlarına dün olduğu gibi bugün de hizmet vermektedir.
Pasinler İlçe Stadyumu: 1965'de Pasinler Belediyesi'nce yaptırılan Pasinler Stadyumu tel örgü ihatalı, 550 kişi kapasiteli olup, bu tesise 1986'da (A) ve (B) tiribün, 1997'de de 110 kişilik tribün
yaptırılmış. Zemin çimlendirilmiştir.
Palandöken Telesiyej: 1969 yılında Palandöken Erzurum Boğazı'nda 3237 metre uzunluğunda 90 iniş 90 çıkı, toplam 180 tem sandalyeli, alt, üst ve iki ara istasyonrlu olarak kurulmuştur. Telesiyej
saatte 300 kişi kapasitelidir.
Cemal Gürsel Spor Salonu: 1970'de kurulmuş olan tesis 2500 kişi kapasitelidir.
Cemal Gürsel Stadyumu: 1970'de kurulan stadyum, çim zeminli 10.000 kişilik kapalı, 10.000 kişilik açık tribünlü, toplam 20.000 kişi kapasitelidir.
Palandöken Kayakevi: 1973'te yapılan kayakevi, 60 yataklı kapasiteli, 200 kişilik oturma salonu ve 100 kişilik yemek salonuyla hizmet vermektedir.
Cirit Oyun Alanı: 1986'da yapılmıştır. Toprak zeminli, tel örgü ihatalı, 10.000 kişi kapasiteli ve karşılıklı iki tribünlü olan cirit sahası Türkiye'de ilk ve tektir.
Kapalı Yüzme Havuzu: 1987'de 25 m yarı olimpik 5 kulvarlı, 750 seyirci kapasiteli olarak inşa edilmiştir.
Oltu İlçe Stadyumu: 1995'de, 500 kişi kapasiteli hentbol, basketbol, voleybol ve tüm salon sporlarının yapılabileceği özelliklerde inşa edilmiştir.
Aşkale İlçe Spor Salunu: 1996'da, inşa edilen spor salonu, 500 kişi kapasiteli, hentbol, basketbol, voleybol ve tüm salon sporlarının yapılabileceği özelliklere sahiptir.
Aşkale Futbol Sahası: 1995 yılında yapılmış, tel örgü ihatalı ve hemen yanında spor salonunun tribün altlarında hakem ve sporcu soyunma odaları olan futbol sahası.
Horasan İlçe Sahası: 1997'de yapılmıştır. tel örgü ile çevrili olan sahada hakem ve sporcu soyunma odaları bulunmaktadır.
Horasan İlçe Spor Salonu: 1997'de 500 kişi kapasiteli, hentbol, basketbol, voleybol ve tüm salon sporlarının yapılabileceği bir salondur.
Ilıca İlçe Spor Salonu: 1988'de yapılmıştır. Tel örgüyle çevrili ve çim zeminli olan salon, 110 kişi kapasitelidir.
Sporcu Eğitim Merkezi: 44 odalı, beş katlı, 90 yatak kapasiteli, içerisinde antreman sahlonu, kondisyon merkezi, saunası, mutfağı, yemek salonu ve kafeteryası bulunan sporcu eğitim merkezi.
Palandöken kayakevi Ek Kapasite Artırımı: 100 odalı, beş katlı, 204 yatak kapasiteli, çift asansörlü, içerisinde sağlık merkezi, spor salonu, saunaı, mutfağı çok amaçlı iki katlı oturma salonu,
müstakil kayak odaları, müstakil soyunma giyinme odalırı, gazino ve toplantı odaları bulunan kayak Eğitim Merkezi,
Hınıs İlçe Spor Salonu: Hınıs ilçemizde 500 kişi kapasiteli hentbol, basketbol, voleybol ve tüm salon sporlarının yapılabileceği sentetik taban döşemeli spor salonu.

İNŞAATI DEVAM EDEN SPOR TESİSLERİ:
Pasinler Spor Salonu: 1992 yılında temeli atıldı. 1000 kişi kapasiteli, çok amaçlı spor salonu.
Merkez Yenişehir Spor Salonu: 1996 yılında temeli atıldı. 500 kişi kapasiteli spor salonu.
Tortum İlçe Spor Salonu: 1995 yılında temeli atıldı. 500 kişi kapasiteli spor salonu
İspir İlçe Spor Salonu: 1995 yılında temeli atıldı. 500 kişi kapatiseli spor alonu
Oltu ilçe Spor Salonu: 1995 yılında ihalesi yapıldı. 250 kişi kapasitelidir.
KAYAK
Palandöken Dağları kış sporları turizm merkezi Sahip olduğu Palandöken Dağları ile kış sporları ve kış turizmi alanı olan Erzurum, aynı zamanda Doğu Anadolu'nun, hatta Türkiye'nin en önemli kayak merkezlerinden birisini oluşturmaktadır.
Arazinin morfolojik yapısı, kış ve kar mevsiminin uzunluğu ve kar kalitesi yönünden yerli ve yabancı uzmanların beğendiği, takdir ettiği, gelecek vadettiği tesbit edilen önemli bir kış sporu ve turizm alanıdır.
Geliştirilmesi halinde, Erzrum'un ve Doğu Anadolu'nun sosyo-okonomik yönden kalkınmasına katkısı büyük olacaktır. Türkiye dağlık yöreleri geniş alanlar kapsayan, kar yağışları etkili bir ülke olmasına rağmen gerek dağ turizmi, gerekse dağ sporlarını yeterince geliştirememiş bir ülkedir. Oysa dağ turizmi ve dağ sporlarına elverişli yöreleri bulunan dünya ve özellikle Arupa ülkeleri bu imkanlarını değerlendirerek, hem turizm hem de kitle sporu yönünden oldukça ileri bir gelişme göstermişlerdir.
Bir diğer açıdan dünya çok çeşitli baskıların neden olduğu geleneksel turizmden gittikçe kopmakta, mekanikliğin sınırladığı, motorize olmayan ‘Yumuşak turizme' yönelmektedir. Ülkemizde de bu anlayışın gittikçe geniş kesimlerce benmimsenmesi ve hakim düşünce haline dönüşmesi yönündeki tavırlar dağlık yönerelerin dikkate alınması gerçeğini beraberinde getirmektedir.
Nitekim sağlıklı iklim şartlarında bulunmak artık turizmden beklenen en önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Bir yönüyle de bu yörelerde sosyo ekonomik açıdan gelişmeyi turizm yoluyla sağlamak
turizm anlayışının önemli başlıklarından biri olmuştur. Bölgelerin kalkındırılmasına yönelik önerilerin bir dizi tedbirler içerisinde, topografik ve klimatik özellikleri nedeniyle yörenin kış turizmine açılması önemli bir araç olarak görülmektedir.
Kış turizminde aşama kaydetmiş Avrupa'daki dağlık alanlı turizm merkezleri, bölgesel bütünleşme ve kalkınmada kış ve karı etkili bir araç olarak kullanabildiklerini sergilemektedirler. Konaklama
işletmeleri ve mekanik tesisler gibi yatırımlar, turizm yoluyla bölgesel kalkınmanın önemli araçları haline gelmişlerdir.
Söz konusu ülkeler fonksiyonel kış turizm merkezlerini planlarken, başarılı olmayı şu kriterlere bağlı olarak görmektedirler.
-Kar şartları (Kantitatif ve kalitatif)
-Kayak bölgesinin topografik durumu,
-Güneşleme süresi,
-Ulaşılabilirlik ve ulaşıma açılma mahiyeti
Bu alandaki bütün temel araştırma ve çalışmalarda sıkça yukarıdaki değerlendirmeler üzerinde durulmaktadır. Kayak sporunun bu bileşenleri yanında manzara, flora, kültürel değerler gibi diğer turistik cazibe faktörleri de nispeten dikkate alınmaktardır. Fonksiyonel kış turizm alanlarının seçiminde özellikle zemin şartları olarak 1600 m ile 2000 m ve üstü arasındaki yükseklikler ve kar emniyeti önde gelen faktörlerdir. Avrupanın kış turizm merkezlerinden Wallis 1500 m, Zermart 1600 m, Saasfee 1800 m, St. Moritz 1800 m öncelikle bu özellikleriyle temayüz etmektedirler. Kar kalınlığı, mevsimin uzunluğu ve klimatik şartlarında uygun olması bu alanları birer cazibe haline getirmiştir.
Diğer taraftan dünyanın bir çok yerinde kayakçı sayısı her yıl biraz daha artmakta ve bu merkezler yeni alanlar ile genişletilmektedir. Ancak gelişme şansı kayak alanlarının arz ve kapasite büyüklükleriyle ilgilidir. Farklı örnekler göstermektedir ki, kayakçı olmayanlar da kış mevsimindeki tatilllerini bu merkezlerde geçirmektedirler. Mesala ünlü kayak merkezlerinden St. Moritz'de kayakçı olmayanların sayısı toplam , Reşit Karabacak, Vedat Kartal, Ömer Çubukçu,
Boks: Nazif kuran, Kadir dündar, Gökhan Yazıcı, Kadir Konal, Eyüp Yıldırım, Ahmet Güreş, Musa Deniz, recep İtmez, Bedri Çınar, Murat Özan, M.Ali Uçar, Volkan Bedirhanoğlu, Işık Çakır.
Kayak: Bahattin Topal, Özer Ateşçi, Turan Modaoğlu, Tuba Temelli, Fatih Kıyıcı, serhat Aktaş, Ahmet demir, Yakup Kadri Birnci, Arif Alaftargil, Atakan Alaftargil, Adem Vazgeçer, Bilal Polat,
Esra Karabulut, Sevda Yılmazlar, Yavuz Kıyıcı
Judo: Esra Taner, Ayşegül kızılkaya, Dilek Okuyucu, Gülşah Taner, Mehtap Özkısa, A.Melek Okuyucu, Çetin Güneş.
Halter Gülber Akdi